کد مطلب:24521 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:25

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

عرفان يعني چه و چه رابطه اي بين عرفان و دين اسلام وجود دارد؟

عرفان در لغت به معناي شناخت و در اصطلاح شناخت شهودي پروردگار را گويند كه از طريق تهذيب نفس و صفاي باطن حاصل مي شود. در اسلام عرفان و طي مدارج سلوك عرفاني مطرود نيست بلكه آنچه مطرود است جريانات جاهلانه انحرافي و صوفيانه است كه با ظاهر و احكام شريعت به مخالفت برخاسته و با طي برخي از راه هاي نه چندان درست خود را واصل به درياي معرفت پنداشته و ادعا مي كنند كه ديگر آنان را حاجتي به رعايت احكام دين مقدس اسلام نيست. بنابراين عرفاني چون عرفان امام خميني(ره) كه از طريق رياضات شرعي و با تكيه بر علوم و معارف مقدس دين به دست آمده و در تمام مراحل سير وسلوك حافظ و پاسدار احكام دين مبين است و از يكسو نگري و تك بعدي بودن دور است بسيار خوب و پسنديده مي باشد. عرفان اسلامي ريشه در متون و بنيان هاي دين دارد و از عالي ترين فرآورده هاي آن به حساب مي آيد. براي اطلاع بيشتر از عرفان و عرفا به منابع زير مراجعه كنيد: 1- عرفان اسلامي،حسين انصاريان 2- انسان و قرآن،آيت اللَّه حسن زاده آملي 3- مجموعه مقالات،آيت اللَّه حسن زاده آملي 4- رساله نظام احسن،آيت اللَّه حسن زاده آملي 5- نامه ها و برنامه ها،آيت اللَّه حسن زاده آملي 6- رساله لقاءاللَّه،آيت اللَّه حسن زاده آملي 7- تصوف و عرفان،عميد زنجاني 8- فلسفه عرفان،يثربي 9- شعله هاي عرفان،نواب 10- عرفان و حماسه،جوادي آملي مسلماً عرفان مثبت از جلوه هاي ممتاز و ارزشمند دين است و مي تواند خود راهي براي تبليغ دين و بيان حقايق آن باشد. اي عزيز! راه عرفان را از دو طريق مي توان پيمود: يكي ساده و ابتدايي كه براي همگان ميسور است و ديگري اساسي و عميق. 1- راه اول عبارت از اين است كه شخص بدون پرداختن به كاوش هاي ژرف نظري و علمي به يك سري اعمال واوراد و اذكار مشغول و از ارتكاب معاصي اجتناب و به انجام دادن وظايف ديني مبادرت ورزد. بديهي است چنين شخصي بر اثر مداومت بر امور ياد شده مختصر نورانيتي كسب مي كند و ممكن است حالات خوشي نيز به او دست دهد. 2- راه دوم عبارت است از اين كه شخص بداند عرفان به دو قسم نظري و عملي تقسيم مي گردد. الف) عرفان نظري اين است كه شخص ابتدا به فراگيري يك دوره كلاسيك منطق و سپس به تحصيل در رشته فلسفه بپردازد تا بر نحله ها و مكتب ها و عقايد فلسفي مطلع گردد. آن گاه كم كم با فراگيري منظم متون عرفان نظري كه عبارتند از: (تمهيدالقواعد، شرح فصوص قيصري، مصباح الانس و...) بر مسائل و مطالب عرفاني اطلاع حاصل نمايد. ب ) عرفان عملي آن است كه شخص سالك ابتدا ظاهر و باطن خود را از هرگونه آلودگي به گناهان و رذايل اخلاقي پاك كند و هم زمان به اعمال و وظايف شرعي خويش پاي بند باشد تا كم كم به مدد الهي انوار عرفاني و ملكوتي بر قلب او بتابد و به صفات ربوبي و اسماي الهي متصف گردد. كتاب هايي كه در زمينه عرفان عملي نگاشته شده فراوان است از جمله: (منازل السايرين، مقامات معنوي، مصباح الشريعه، عرفان اسلامي و...). بديهي است كه سالك محقق بايد تحت تربيت مربي هم به عرفان نظري بپردازد و هم به عرفان عملي؛ زيرا پيمودن راه عرفان نظري بدون داشتن عرفان عملي گاه بسيار خطرناك و به مرز كفر و شرك مي كشاند. نيز پيمودن راه عرفان عملي بدون داشتن عرفان نظري موجب قشري گري و درويش مآبي است.